Met hulp van het ‘groen-blauw raamwerk’ koppelt de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen ruimtevragers op een slimme manier aan het aanwezige groen en blauw. Een prima oplossing, vinden burgemeester van Rozendaal Ester Weststeijn en gedeputeerde bij de provincie Gelderland Peter Kerris. Zij zien in behoud en versterking van natuur en landschap de noodzakelijke voorwaarde voor verdere verstedelijking en natuurlijke groei.
Groen-blauw raamwerk
De Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen staat de komende jaren voor een aantal forse ‘ruimte-vragende’ opgaven. Of het landschap daarmee het kind van de rekening wordt? Niets is minder waar. Met dank aan het ‘groen-blauw raamwerk’ dat helpt concurrerende, ruimtelijke ontwikkelingen te combineren. Burgemeester van Rozendaal, Ester Weststeijn, kan er zich van alles bij voorstellen. “Meer bouwen betekent meer mensen, dus extra wegen en fietspaden. Die infrastructuur kun je natuurinclusief ontwerpen. Met ruimte voor groene bermen, ecotunnels en natuurbruggen voor dieren of fietsspoorlijnen. Ook kun je zorgen voor groene wijken en buurten door te kiezen voor groene ontwerpen en een directe verbinding met een nabijgelegen natuurterrein waar bewust niet wordt gebouwd. Andere optie is de ontwikkeling van een energielandschap, waarbij de landschappelijke functie en het creëren van groene energie samengaan. Verder zie ik combinaties op het gebied van circulaire landbouw, waarbij je delen van de vrijkomende ruimte kunt omvormen tot nieuw landschap.”
Park Lingezegen
Concrete voorbeelden van de koppeling tussen ‘groenblauw’ en wonen of bedrijvigheid zijn er zelfs al, vertelt Peter Kerris, als gedeputeerde bij de provincie Gelderland onder meer portefeuillehouder woningbouw, ruimtelijke ordening en klimaatadaptatie. “Neem Park Lingezegen, waar een landschapspark is ontwikkeld om juist de verstedelijking in goede banen te leiden. Of kijk naar het rivierklimaatpark IJsselpoort, ten oosten van Arnhem. De IJssel is hier beter bevaarbaar gemaakt, de uiterwaarden zijn zo ingericht dat ze klimaatextremen op kunnen blijven vangen. Gaandeweg het proces zijn er meer opgaven bijgekomen, zoals recreatie, duurzame landbouw, wonen en bedrijvigheid. Dit soort combinaties ga je de komende tijd steeds vaker zien.”
Kansen voor versterking
Bij het maken van die combinaties spelen, naast de provincie, waterschappen, terreinbeheerders, natuurorganisaties, erfgoedinstellingen en recreatieve sector, de gemeenten een belangrijke rol. Weststeijn: ”Mede op basis van het groen-blauw raamwerk zijn zij aan zet om keuzes te maken in de versterking van groen en water in hun stukje regio en hoe die zijn te koppelen aan bijvoorbeeld een energietransitie-traject of verdichting van de stad om het omliggende groen te sparen. Persoonlijk hoop ik dat het raamwerk een extra boost geeft aan de regionale verstedelijkingsstrategie waarin de keuze voor ‘meer landschap’ waargemaakt wordt.”
Intrinsieke waarde
Zelf ziet Weststeijn nog een ander voordeel in het gebruik van het groen-blauw raamwerk. “Koppelkansen zitten vaak in functiemenging, zoals de vorming van een energielandschap of in de combinatie van landbouw en biodiversiteit. Maar het gaat om méér dan die combinaties alleen. Sommige gebieden kun je maar gewoon beter met rust laten en goed beheren. De belangrijkste functie van die gebieden is dat ze er zijn, en dat ze behouden blijven Vanwege de bijzondere vogels en insecten, of door dat plantje dat zo goed gedijt op die verhoogde zandgronden. Het raamwerk kijkt dus óók naar de intrinsieke waarde van het groen en blauw om ons heen. Dat maakt het ook zo sterk.”
Natuur als basis
“De tijd van het boekhouden is voorbij”, stelt Peter Kerris. “Als je kijkt naar alle stikstofuitspraken van de afgelopen tijd, dan worden de meeste creatieve oplossingen van tafel geveegd, simpelweg omdat er van natuurherstel geen sprake is. We moeten ruimte voor water blijven maken, ons landschap behouden en liefst versterken, willen we überhaupt aan de slag kunnen met al die andere grote ‘rode’ opgaven, zoals het bouwen van huizen, wegen en bedrijventerreinen. De natuur is de basis van ons bestaan en noodzakelijk voor verdere ontwikkeling, ook van de Groene Metropoolregio. Het groen-blauw raamwerk helpt om daarin gezamenlijke slimme, structurele stappen te zetten.”